HİNDİSTAN - HARİDVAR - RİSHİKESH - 8

Seyahatin 8. Günü  24.02.2024  Cumartesi   HİNDİSTAN – HARİDWAR - RİSHİKESH

Seyahatimizin bugünkü kısmında Amritsar’dan Haridwar’a tren ile gideceğiz. Sabah saat 06:50’de hareket edip saat 13:50’de Haridwar’a vardık. Artık tren yolculuklarına alıştık. Alınan bilet ve mevkii sayesinde rahat bir şekilde yolculuk ettik. İndiğimizde trenden valizleri tren garında çalışan hamallar ikişer ikişer başlarında taşıyarak bizi gezdirecek minibüse götürdüler. Tren istasyonunun girişinde Shambhoo Mahadev Ideal isimli bir Shiva heykeli var. İnsanlar yolculuğa çıkmadan önce Shiva'dan bereket almanın güvenli ve başarılı bir yolculuk sağlayabileceğine inanıyormuş. Buradan minibüs ile Rishikesh’e hareket ettik.

Lal Tara köprüsü

Mansa Devi Tapınağı

Har Ki Pauri - Maa Ganga Ghat,

Ganga Aarti Sthal

Shri Ganga Mandir

Bhimgoda Har Ki Pauri Köprüsü

Yine yol boyunca tuktuk ve motosiklet kornaları ile kalabalık insan topluluğu arasında yol aldık. Bence hükümetin karar alıp bütün kornaları söktürmesi lazım çekilir gibi değil. Lal Tara köprüsü üzerinden nehrin karşısına geçtik. Mansa Devi Tapınağı, [1] Himalayaların en güneydeki dağ sırası olan Sivalik Tepeleri'nde gözüküyor. Solumuzda nehir kıyısında Har Ki Pauri - Maa Ganga Ghat, Ganga Aarti Sthal, Shri Ganga Mandir gibi çeşitli ibadet yerleri görülüyor. Devam edip Ganga Nehri Köprüsü sonrada Bhimgoda Har Ki Pauri Köprüsünü geçtik.

Shiv Murti isimli Haridwar'ın devasa Şiva heykelini yol kenarında gördük. Yaklaşık 30 metre yüksekliğindeki bu heykel güzelliği, huzuru ve ilahiliğiyle sanki bizzat Lord Şiva oradaymış gibi hissettiriyor. Bir elinde üç dişli mızrak, boynunda bir yılan, başında ay ve keçeleşmiş saçlarından akan Ganj Nehri ile Şiva ji'nin formu son derece canlı görünüyor. Nehrin iki tarafında birçok mabet ve aşram bulunuyor. İnsanlar buraya Ganj’da yıkanmak ve hacılık için geliyor. Büyük bir kısmının çadırlarda kaldığını gördük. Bu insanların maddi imkanı olmayan hacılar olduğu anlaşılıyor.

Shri Atmaram Ji Maharaj'ın son nefesini verdiği Gujranwala Samaadh'ın kopyası beyaz renkli bir Jain tapınağı önünden ve Ganj nehri üzerindeki Ganga sulama barajı üzerinden geçip Rishikesh’e ulaştık.

Bizi Vanprastha Ashram önünde oturan Sadular yani çileci bir yaşam sürüp sadakalarla hayatını idame eden, kendini dünya nimetlerinden uzaklaştırmış kişiler karşıladı. Yolun iki yanında da kırmızı elbiseler giymiş kadınlar yürüyordu. Sonunda daracık yollardan konaklayacağımız otel olan Hotel Green - One Earth’e ulaştık. Bizi çiçekten yapılmış kolyeler ile karşıladılar ve alnımıza boya sürdüler. Eşyaları bırakıp hemen gezmeye çıktık. Sokaklar inek dolu.

Otelin hemen yakınındaki Parmarth Niketan Ghat’a [2] gidip içeri girdik. Rehberimiz Zafer beyin tanıdığı buranın sorumlularından bir bey bize eşlik etti ve Ashramı yani inziva yerini bize gezdirdi. Bu ashramda her sene Mart ayında Yoga festivali düzenleniyormuş. Türkiye’den de katılımlar oluyormuş. Mert Güler isminde bir yoga hocası burada dersler vermiş. Bu kişinin “Aşkla Gülümse” ve “Aşka Kanat aç: Gece Kelebeği” isimli iki kitabı varmış. Burada Mevlana’nın sema gösteri workshop’u yapmış.

Ashram’ın içinde üstünde kavuniçi uzun gömlek, kırmızı kazak altında kavuniçi pantolon olan birçok genç erkek çocuk var. Ashram’ın ortasında bir Şiva heykeli var.

Sonrada nehir kıyısına indik burada ashramın aarti denen hindu ritüeli için toplanılıyor. Kapının üstünde Shri Krishna ve Arjuna’nın içinde bulunduğu savaş arabasının heykeli var. İbadet alanı ana merkeze az sayıda konuk alınıyor bizde buraya girdik şanslıyız, aartiyi yakından izleyeceğiz. Karşıda büyük bir iskele ve üstünde yaklaşık 4 metre yüksekliğinde bir Lord Shiva Heykeli var. İskelenin kenarlarında “Ganj milli bir mirastır. Ganj Anadır.” ve “Ana Ganj’a hizmet etmek için hep birlikte söz verelim.” yazıyor. Kapılar genelde saat 17.00'de açılıyormuş ve aarti 18.30 civarında oluyormuş veya gün batımı saatlerine göre değişebiliyormuş.

Sizi manevi transa sokan bhajanlar (Bhajan: dini bir tema veya manevi fikirler içeren ibadet şarkısı) ve keertanlar (Kirtan: manevi veya dini fikirlerin Hint alt kıtasına özgü müzikal bir anlatım biçimi, adanmış şarkı söylemeyi çağrıştıran bir dini performans sanatı) hoparlörlerle yayınlanıyor. Sonra genç çocuklar Harmonyum çalıp şarkı söylemeye başladılar.

Merkezde ateş yakmak için tuğladan bir ocak oluşturulmuş. Bir tarafında kalp şekli ve üstünde canlı güller var. Anladığım kadarı ile bağışta bulunan bazı kimseler buraya gelip kendileri için ateş yakılmasını isteyip ibadet ediyorlar.

Gün batımına yakın tören başladı. Meydana ashram'ın manevi başkanı Çidanand Saraswati [3] ve Uluslararası Direktörü Sadhvi Bhagawati Saraswati [4] genç öğrenciler ile beraber geldiler. Yanlarında ki yabancı misafirler ile müzikler eşliğinde ateşe bir şeyler atarak ibadetlerini yaptılar. Karşıdaki iki büyük ekranda bu ibadetler görülebiliyordu. Sonra geri dönüp basamaklara oturdular. Çidanand Saraswati mikrofondan dini şarkılar söyledi. Bizde karşıdaki ekrandan hem töreni hem kendimizi izledik. Sonra Sadhvi Bhagawati Saraswati İngilizce bir konuşma yaptı. Sonrada Karpoora Harathi denen pirinç şamdanlar ve tepsilerde ateş yakıldı. Bu şamdanlar elden ele dolaştı. Şarkılara devam edildi. Yani Ganga Aarti (Ganj nehrine dua etme ritüeli) rahiplerle ve misafirlerle  süs olarak kobra yılan başı buluna pirinç kandil ya da şamdan ritmik bir bhajan melodisiyle yukarı aşağı hareket ettirerek gerçekleştirildi. Bizde bu ritüele katıldık ve bol bol fotoğraflar çektik.

Sonra akşam yemeği için yürüyerek gezmeye başladık. Çevrede ibadet için gelip ücretsiz pansiyonlarda kalan insanların bulunduğu yerleri gördük. Bunlardan biri Geeta Bhawan [5]  idi. Bu kompleksin içinde birde Lakshmi Narayan Tapınağı var.

Kıyıda Shri Ram Naam Satanbh isimli ışıkla aydınlatılmış küçücük bir tapınak var. Tapınağın tepesine Lord Shri Ram ve Lord Hanuman'ın heykelleri yerleştirilmiş. İyi görüntü için gündüz fotoğraflarını da koydum.

Ganj kıyısını gece karanlığında gördük. Her yerde yemek satan seyyar satıcılar ve inekler var. Çevreden muhtelif çan sesleri duyuluyor. Her yer başıboş ve aç inek dolu. Gruptakiler boyunlarındaki çiçekleri çıkarıp ineklere yedirdi.

Seyyar satıcıların fiyat listesi ise şöyle idi.

RAM JHULA SPECIAL - PANEER TIKKA :

Chole Kulche 50;  Aloo Chat 50; Paneer Tikka 100; Malai Chap 100; Masala Chap 100; Achari Chap 100; Afgani Chap 100; Mashroom Tikka 100; Tandoori Momos 100

(Paneer Tikka: Taze bir peynir türü olan paneer parçaları baharatlarla marine edilir ve ardından bir çubuğa geçirilerek kapsikum (dolmalık biber), soğan ve domatesle birlikte dizilir. Bu çubuklar tandırda ızgara edilir ve yemek sıcak olarak servis edilir, limon suyu ve chaat masala ile tatlandırılır.)

Türk parası ile ortalama 45 TL civarı karnınızı doyurabiliyorsunuz. Ayrıca tezgahlardan incir, patlamış mısır, şeker kamışı suyu, kızarmış hamur, tatlı patates satılıyor. Çevrede çok fazla insan ve özellikle erkek olmasına rağmen hiç kimse rahatsız edecek şekilde bakmıyor ve hiç kimse kavga etmiyor.

Biz akşam yemeği için Chotiwala Restaurant’a gittik. Bu restoranda sizi kapıda oturan canlı bir cin karşılıyor. Bu cin müşteri çekmek için yüksek sandalyede oturan yüzü boyalı bir maskot dan başkası değil. Tabii burası da vejeteryan bir yer. Ben hepsinden tadabilmek için bir tepsi içinde sekiz küçük kapta servis edilen fix menüden istedim. Fix Menü Dal Makhani, Kadhi Pakora, Paneer Butter Masala Matar Pulao, Papad, Raita, Karışık Salata, tatlı ve yassı ekmek Roti içeriyordu. [6]

Yemek sonrası Ram Jhula isimli Ganj Nehri üzerindeki yayalar için yapılmış demir asma köprünün gece ışıklandırması önünde fotoğraflar çektirdik. Köprünün hemen yakınında Rameshwar Mandir isimli 12. yüzyılda Uttarakhand'ın Katyuri kralları tarafından, Rameshwar formundaki Lord Shiva'ya adanmış olarak inşa edildiğine inanılan antik tapınağı gördük. Lord Rama'nın Lanka'ya gitmeden önce burada Shiva'ya ibadet ettiği söylendiğinden, tapınağın dini önemi büyükmüş. Ayrıca yakınlarda Shri Ayurveda – Divine Shop isminde bir eczane vardı. Birde kıyıda bidon satanlar var sanırım insanlar Ganj’ın suyunu doldurup götürüyor. Kamera çekerken az daha büyük bir inek pisliğine basacaktım Allahtan arkadaşlar kurtardı.

Daha sonra alışveriş için dükkanların olduğu bir caddeye ve yine Ganj kıyısında birşeyler içmek için Kaafe isimli bir kafeye gittik. Ancak biz kahve değil çay içtik. Böylece günü sonlandırmış olduk. Sonrada oda dönüp istirahata çekildik.

NOTLAR:

[1] Mansa Devi Tapınağı, Hindistan'ın Uttarakhand eyaletindeki kutsal Haridwar şehrinde tanrıça Mansa Devi'ye adanmış bir Hindu tapınağıdır. Tapınak, Himalayaların en güneydeki dağ sırası olan Sivalik Tepeleri'ndeki Bilwa Parvat tepesinde yer almaktadır. Bilwa Tirth olarak da bilinen tapınak, Haridwar'daki Panch Tirth'ten (Beş Hac) biridir. Tapınak, Şakti'nin bir biçimi olan Mansa Devi'nin kutsal meskeni olarak bilinir ve Lord Shiva'nın zihninden ortaya çıktığı söylenir . Mansa, Nāga (yılan) Vasuki'nin kız kardeşi olarak kabul edilir. Ayrıca Lord Shiva'nın insan enkarnasyonundaki kızı olduğuna inanılır. Mansa terimi dilek anlamına gelir ve tanrıçanın samimi bir adanmışın tüm isteklerini yerine getirdiğine inanılır. Bununla ilgili bir halk hikayesi vardır, bir zamanlar koruyucularından tüm gerçeğini bilmeyen sıradan bir kız olan Mansa, Lord Shiva ile tanışmaya ve ona gerçeğini sormaya karar verir. Lord Shiva ile tanışmak için Sadhana'ya oturur ve yıllarca süren ruhsal egzersizlerden sonra Lord Shiva ile tanışma ve ondan gerçeğini açıklama şansını elde eder. Gerçeğini öğrendikten sonra, dünya için refah tanrıçasının güçlerini elde eder. Dileklerinin gerçekleşmesi için Mansa Devi'ye dua eden adanmışlar, tapınakta bulunan bir ağacın dallarına ipler bağlarlar. Dilekleri yerine gelince, insanlar ağacın ipini çözmek için tekrar tapınağa gelirler. Tanrıça Mansa'ya ayrıca dua için hindistan cevizi, meyve, çelenk ve tütsü çubukları sunulur. Mansa Devi Tapınağı, ibadet edenlerin arzularını yerine getirdiği bilinen bir Siddh Peeth'tir. Haridwar'da bulunan üç Peeth'ten biridir; diğer ikisi Chandi Devi Tapınağı ve Maya Devi Tapınağı'dır. İç tapınakta biri sekiz kollu, diğeri üç başlı ve beş kollu iki tanrı vardır. Tapınağa ulaşmak için hacılar yaya olarak ya da teleferikle giderler. "Mansa Devi Udankhatola" olarak bilinen teleferik hizmeti, hacıları yakındaki Chandi Devi Tapınağı'na taşımak için de kullanılır. Teleferik, hacıları alt istasyondan doğrudan Mansa Devi Tapınağı'na taşır. Teleferiğin toplam uzunluğu 540 m. ve kat ettiği yükseklik 178 metredir.

[2] Parmarth Niketan: 

Hindistan'ın Uttarkand eyaletindeki Rishikesh şehrinde bulunan bir aşramdır. Parmarth Niketan, yemyeşil Himalayaların kucağında , Ganj kıyısı boyunca yer almaktadır. Aşram, 1942'de Pujya Swami Shukdevanandji Maharaj (1901–1965) tarafından kuruldu. Pujya Swami Chidanand Saraswatiji Maharaj , 1986'dan beri Parmarth Niketan'ın Başkanı ve Ruhani Başkanıdır. Son 25 yıldır Sadhvi Bhagawati Saraswati, Parmarth Niketan Ashram'da yaşıyor ve ders veriyor. Rishikesh'teki 1000'den fazla odasıyla en büyük aşram olan Parmarth Niketan, dünyanın dört bir yanından gelen binlerce hacıya temiz, saf ve kutsal bir atmosferin yanı sıra bol miktarda güzel bahçeler sunmaktadır. Parmarth Niketan'daki günlük aktiviteler arasında Vinyasa yoga , genel Hatha yoga ve yoga Nidra'da uzmanlaşmış günlük yoga yer almaktadır. Günlük aktiviteler arasında ayrıca sabah evrensel duaları ve meditasyon dersleri, günlük satsang ve ders programları, kirtan , her gün yüzlerce ziyaretçinin katıldığı Ganj kıyısında gün batımında bir Ganga aartisi ve ayrıca Doğa Tedavisi ve Ayurvedik tedavi ve eğitim yer almaktadır. Parmarth Niketan, aşrama mükemmel bir manzara sağlayan Ganj kıyısında 14 fitlik bir Şiva heykeline ev sahipliği yapmaktadır. Cennetin kutsal ağacı Kalpavriksha, bu aşramın arazisine Himalaya Vahini'den Vijaypal Baghel tarafından dikilmiştir. Ayrıca, ziyaret eden saygıdeğer evliyalar, ünlü müzisyenler, manevi ve sosyal liderler ve diğerleri tarafından verilen özel kültürel ve manevi programlar da sıklıkla görülmektedir. Dünyanın dört bir yanından hacıların yoga, meditasyon, pranayama , stres yönetimi, akupresür , Reiki , Ayurveda ve diğer kadim Hint bilimleri üzerine yoğun kurslara katılmak için geldiği sık sık kamplar düzenleniyor. Parmarth Niketan ayrıca, 1942 yılında Pujya Swami Shukdevanandji Maharaj tarafından kurulan ve 1962 yılında Dernekler Kayıt Yasası uyarınca tescil edilen, din, maneviyat ve kültüre adanmış, kar amacı gütmeyen bir dini/manevi kuruluş olan Swami Shukdevanand Vakfı'nın da merkezidir. Parmarth Niketan, ırk, milliyet, din, kast veya inanç temelinde hiçbir ayrımcılık yapılmaksızın tüm ziyaretçilere açıktır.

[3] Chidanand Saraswati, Hindistan'ın Rishikesh kentinde bulunan bir manevi kurum olan Parmarth Niketan Ashram'ın manevi başkanıdır. Ayrıca Pittsburgh'daki Hindu Jain Tapınağı'nın kurucusu ve manevi başkanıdır. Ganga Nehri ve kollarını korumak çin kurulan Ganga Action Parivar; eğitim, sağlık hizmeti, gençlik refahı ve mesleki eğitim sağlayan Hindistan Miras Araştırma Vakfı (IHRF); dul ve yoksul kadınlara ve çocuklara eğitim ve yardım sağlayan, ayrıca Hindistan'daki inek ve köpek gibi sokak hayvanlarını koruyan Divine Shakti Vakfı; güvenli içme suyuna, iyileştirilmiş sanitasyona ve uygun hijyene erişim sağlayan Küresel Dinler Arası WASH İttifakı (GIWA); ve afet zamanlarında hem acil yardım hem de uzun vadeli rehabilitasyon sağlamak için çeşitli insani ve çevre örgütlerini bir araya getiren bir çatı kuruluş olan Project Hope gibi çeşitli insani ve çevre örgütlerinin kurucusu veya kurucu ortağıdır.

[4] Sadhvi Bhagawati Saraswati (1971 doğumlu) Hindistan'da yaşayan Hintli bir ruhani lider ve motivasyon konuşmacısıdır. Saraswati, Hollywood'dan Himalayalara: Bir Şifa ve Dönüşüm Yolculuğu , Tanrı'nın Lütfuyla ve Kendinize Dönün adlı anı kitaplarının yazarıdır ve 2021 yılında ABD Başkanı Joe Biden'dan Yaşam Boyu Başarı Ödülü'nü almıştır. Saraswati, Yahudi bir ailede doğdu ve Los Angeles, Kaliforniya'da büyüdü. Stanford Üniversitesi'nden Psikoloji alanında lisans derecesi aldı. Ardından, Pasifik Lisansüstü Psikoloji Okulu'nda (PGSP) ve Bütünsel Öğrenme Üniversitesi'nde çalışmalarına devam etti. Pediatrik Nöropsikoloji alanında doktora derecesi aldı. Saraswati, 1996 yılında Hindistan'ın Rishikesh kentindeki Parmarth Niketan Ashram'da 3 ay geçirdikten sonra Amerika'daki doktora programının kış dönemini tamamladı ve ardından Nisan 1997'de Rishikesh'teki Parmarth Niketan Ashram'a kalıcı olarak taşındı. 11 Haziran 2000'de gurusu Swami Chidanand Saraswati tarafından resmen Sanyas (manastır yeminleri) düzenine atandı. Saraswati meditasyon öğretiyor, günlük satsanglara liderlik ediyor , manevi söylevler veriyor, danışmanlık sağlıyor ve hayırsever ve insani projeleri ve faaliyetleri denetliyor. 

Saraswati, Parmarth'ta şu görevleri yürütmektedir:

·         Parmarth Niketan'ın Uluslararası Direktörü

·         Herkes için temiz su, sanitasyon ve hijyen sağlamaya adanmış uluslararası bir kuruluş olan Küresel Dinler Arası WASH İttifakı'nın (GIWA) Genel Sekreteri.

·         Kadınların güçlendirilmesi, eğitimi ve sağlığına odaklanan bir kuruluş olan Divine Shakti Vakfı'nın başkanı.

·         100'den fazla ülkeden katılımcının bir araya geldiği yıllık bir etkinlik olan Uluslararası Yoga Festivali'nin yöneticisi.

Saraswati, Birleşmiş Milletler Din Danışma Konseyi'nde ve Uluslararası Din ve Sürdürülebilir Kalkınma Ortaklığı'nın (PaRD) ve Birleşmiş Milletler ile Dünya Bankası tarafından yürütülen Aşırı Yoksulluğun Sonlandırılmasına Yönelik Ahlaki Zorunluluk kampanyasının yönetim komitelerinde görev yapmaktadır.

[5] Geeta Bhawan, Rishikesh, Swargashram'da kutsal Ganaga Nehri kıyısında bulunan büyük bir komplekstir. Geeta Bhawan'ın devasa kompleksi, adanmışların ücretsiz olarak konforlu bir şekilde konaklayabilmeleri için çeşitli konuşma salonları ve 1000'den fazla odaya sahiptir. Geeta Bhawan, uzak yerlerden gelen adanmışlar için önemli bir yerdir çünkü Ganj Nehri'nde kutsal dalışları sırasında konuşmaları dinleyip meditasyon yapabilirler. Bhawan, aynı anda 2000'den fazla müridi ağırlayabiliyor ve onlara ücretsiz konaklama imkanı sağlıyor. Bhawan yıl boyunca kalabalık olsa da, ziyaret için en iyi zaman, Yönetim tarafından düzenlenen gün boyu süren Satsang programları için yaz aylarıdır.

[6] Fix Menü:

Dal Makhani: Mercimek, siyah fasulye ve diğer bakliyatlar la yapılır ve tereyağı ve krema içerir.

Kadhi Pakora: Kızarmış hamur işleri (pakora), nohut unu ve baharatlarla yapılan yoğurt bazlı bir köriye batırılarak yapılır.

Paneer Butter Masala: Tereyağı, krema ve hoş kokulu baharatlarla zenginleştirilmiş kadifemsi, domates-kaju bazlı bir sos içinde pişirilmiş yumuşak paneer peynir küplerinden oluşan lüks bir Kuzey Hindistan vejetaryen köri yemeğidir. 

Matar Pulao: Yeşil bezelye pilavı

Papad: Siyah nohut unundan yapılan hamur, çıtır çıtır olana kadar derin yağda kızartılır.

Raita: Çiğ veya pişmiş sebzelerin, meyvelerin nohut unundan yapılan kızarmış hamur damlalarının yoğurt ile bir araya getirilmesiyle yapılan bir çeşnidir .

Roti: Yassı ekmek